Το πολιτικό προσωπικό στην Αττική 1990 - 2012 Κοινωνικά και πολιτικά χαρακτηριστικά

Η γεωγραφική περιφέρεια της Αττικής περιλαμβάνει πέντε συνολικά εκλογικές περιφέρειες, οι οποίες αθροιστικά εκλέγουν 85 βουλευτές, ενώ ανάμεσα τους συγκαταλέγεται και η μεγαλύτερη εκλογική περιφέρεια της χώρας, εκείνη της Β΄ Αθηνών η οποία σήμερα εκλέγει 42 βουλευτές.

Πίνακας 1: Αριθμός εκλεγομένων βουλευτών στις εκλογικές περιφέρειες της Αττικής

Το χρονικό διάστημα 1990-2012 πραγματοποιήθηκαν εννέα εθνικές εκλογές, τα έτη 1990, 1993, 1996, 2000, 2004, 2007, 2009, καθώς και τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2012 [1]. Συνολικά, στις πέντε αυτές εκλογικές περιφέρειες, και για το διάστημα 1990-2012 έχουν εκλεγεί 255 βουλευτές, με μέσο όρο τις 4 θητείες (Πίνακας 1). Μια πρώτη βασική διαπίστωση είναι ότι οι πέντε εκλογικές περιφέρειες έχουν ουσιαστικές εσωτερικές διαφοροποιήσεις, κάτι το οποίο αντανακλάται και στο πολιτικό προφίλ των βουλευτών και βουλευτριών που εκλέγονται σε αυτές. Ο έντονος ανταγωνισμός, η δυσκολία εκλογής στην Α΄και η Β΄Αθήνας, αλλά και η συμβολική σημασία που αποδίδεται στην εκλογή στις δυο αυτές εκλογικές περιφέρειες, τις διαφοροποιούν σε μεγάλο βαθμό από τις άλλες τρεις. Είναι ενδεικτικό ότι διαχρονικά, το 25,8% των βουλευτών που εκλέχθηκαν στην Α΄Αθήνας και το 18,9% στην Β’ Αθήνας είχαν προηγουμένως εκλεγεί σε άλλη εκλογική περιφέρεια της Ελλάδας, δηλωτικό ότι, για μια μερίδα του πολιτικού προσωπικού, η εκλογή στις περιφέρειες αυτές λογίζεται ως το πολιτικό “επιστέγασμα” μιας πορείας η οποία έχει ξεκινήσει από την περιφέρεια. Μια ακόμα παράμετρος, ενδεικτική των παραπάνω είναι η υπεραντιπροσώπευση βουλευτών που εκλέγονται στην Α΄και Β΄Αθήνας στην σύνθεση των Κυβερνήσεων (βλ. Πίνακας 2) καθώς από το 1993 μέχρι το 2012 η διάσταση ανάμεσα στην κοινοβουλευτική εκπροσώπηση αυτών των περιφερειών (δηλαδή το ποσοστό των εδρών της Α΄και Β΄Αθήνας στο σύνολο των 300 της Βουλής) και την παρουσία βουλευτών από αυτές ως υπουργών στις Κυβερνήσεις [2] είναι σαφής, την δε περίοδο 2000-2007, η απόκλιση είναι ακόμα μεγαλύτερη.

Γράφημα 1: Υπουργοί και βουλευτές προερχόμενοι από την Α΄και Β΄Αθήνας επί του συνόλου των Υπουργών της Κυβέρνησης και του συνόλου των βουλευτών αντίστοιχα (%)

Στον πίνακα 2 παρουσιάζονται ορισμένα ακόμα χαρακτηριστικά. Μια σημαντική παράμετρος διαφοροποίησης είναι αυτή των επαγγελματικών κατηγοριών: ορισμένα επαγγέλματα (τα ονομάζουμε “νέα επαγγέλματα”) τα οποία συνδέονται με τα ΜΜΕ και την προβολή από αυτά όπως είναι η δημοσιογραφία ή τα καλλιτεχνικά και αθλητικά επαγγέλματα, υπεραντιπροσωπούνται στην Α΄και Β Αθήνας, σε σχέση με τις λοιπές περιφέρειες της Αττικής, καθώς περίπου ο ένας στους τέσσερις που έχουν εκλεγεί στην Α΄Αθήνας, και ο ένας στους πέντε στην Β΄Αθήνας προέρχονται από τους προαναφερόμενους επαγγελματικούς χώρους. Σχετικά με την αυτοδιοικητική εμπειρία, η σημασία μιας προϋπηρεσίας στην τοπική αυτοδιοίκηση είναι εξίσου ή και περισσότερο σημαντική στις μικρότερες περιφέρειες του λεκανοπεδίου, καθώς οι έξι στους 10 περίπου βουλευτές τόσο στην Α’ Πειραιώς όσο και στην περιφέρεια της Αττικής έχουν θητεύσει στην τοπική Αυτοδιοίκηση, δηλωτικό μια πρότερης δημιουργίας δεσμών με τις τοπικές κοινωνίες. Το ζήτημα της ύπαρξης δεσμών με την τοπική κοινωνία μπορεί  όμως να διαπιστωθεί και από την εντοπιότητα ή μη των εκλεγμένων βουλευτών, δηλαδή το κατά πόσο έχουν γεννηθεί στον τόπο εκλογής τους. Εδώ διαπιστώνουμε ότι ιδιαίτερα στην μεγαλύτερη εκλογική περιφέρεια της χώρας, την Β΄Αθηνών, η σύνδεση με το εκλογικό σώμα μέσω της εντοπιότητας είναι πολύ πιο περιορισμένη.