Η υφαρπαγή της δημόσιας γης στην Αττική

Στην Ηλιούπολη, η οικογένεια Νάστου από το 1920 έχει καταπατήσει σταδιακά περίπου 10.000 στρέμματα και δασική έκταση στον Υμηττό, ενώ είχε τίτλους μόνο για 300-400 στρέμματα και οι αντιδικίες με τον δήμο και το κράτος συνεχίζονται μέχρι σήμερα. Αντίστοιχα, οι φερόμενοι ως «κληρονόμοι Βεΐκου» καταπάτησαν από τα τέλη του 19ου αιώνα έκταση 15.000 στρεμμάτων στα όρια μεταξύ του σημερινού Γαλατσίου και της Ν. Ιωνίας στην Αττική. Μετά τη δεκαετία του 1960 η αυθαίρετη οικοπεδοποίηση και δόμηση, μαζί με τη δόμηση σε δασικές εκτάσεις, μετά από πυρκαγιές με δόλο, υφάρπαξε εκατοντάδες χιλιάδες στρέμματα δημόσιας γης. Ενδεικτικά, στο Δήμο Κερατέας το 2001 οι παράνομες κατοικίες ήταν 6.000 έναντι 8.500 νόμιμων κατοικιών. Στις εικόνες 3-5 φαίνεται η επέκταση της αυθαίρετης οικοπεδοποίησης και δόμησης από το 1950 μέχρι το 2009. Εκτός από την αυθαίρετη οικοπεδοποίηση, μεγάλες εκτάσεις δημόσιας γης υφαρπάζουν ορισμένοι οικοδομικοί συνεταιρισμοί και λατομεία οικοδομικών υλικών. Συνολικά στην Αττική υφίστανται 220 συνεταιρισμοί (καταλαμβάνουν περίπου 100.000 στρέμματα) εκ των οποίων μόνο 78 έχουν καθαρές ιδιοκτησίες (π.χ. δεν είναι δασικές, έχουν νόμιμους τίτλους κ.λπ.). Από τους υπόλοιπους 142, οι 82 έχουν θέματα με δασικές ή προστατευόμενες εκτάσεις και ήδη 12 έχουν αρνητικές γνωμοδοτήσεις από το ΣτΕ.

Εικόνες 3-5: Η επέκταση της αυθαίρετης οικοπεδοποίησης και δόμησης από το 1950 μέχρι το 2009 στο Πανόραμα Κερατέας

Πηγή:

Το 2000 εισαγγελική έρευνα αποκάλυψε ότι στο διάστημα 1960-1990 εκποιήθηκαν παράνομα 20.000 στρέμματα, ενώ τεράστια έκταση 217.000 στρεμμάτων σώθηκε στο παρά πέντε. Στο οργανωμένο κύκλωμα το οποίο είχε οργανώσει την απάτη συμμετείχαν συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, μηχανικοί, ο δασάρχης Πεντέλης, επιχειρηματίες και ιδιώτες, επτά από τους οποίους είναι ήδη στη φυλακή. Η απάτη εντοπίστηκε όταν η παραπάνω μεγάλη έκταση των 217.000 στρεμμάτων στην περιοχή της Βάρης (η μισή ήταν αναδασωτέα από τις πυρκαγιές, αλλά ο δασάρχης την είχε αποχαρακτηρίσει) βγήκε στην αγορά το 1999 προς πώληση, ενδιαφέρθηκε ως αγοραστής μεγάλη εταιρία real estate, αλλά όταν ήταν να «πέσουν» οι υπογραφές, μια άλλη εταιρία εμφανίστηκε να αγοράζει από άλλο ιδιοκτήτη το μεγαλύτερο τμήμα της παραπάνω έκτασης. Τη χαριστική βολή στα δάση της Αττικής προς όφελος των συνεταιρισμών και άλλων ασύμβατων χρήσεων έδωσε το καλοκαίρι του 2014 ο νέος δασικός νόμος 4282/14.

Στην υφαρπαγή της δημόσιας γης ενεργοποιείται και η εκκλησία και τα μοναστήρια, κυρίως η Ιερά Μονή Πεντέλης. Ο Ιερός Ναός Λαμίας «Ευαγγελισμός της Θεοτόκου» διεκδικεί 7.500 στρέμματα με αμφισβητήσιμους τίτλους στο Ποικίλο Όρος της Αττικής. Στηρίζει τη διεκδίκησή του σε μια διαθήκη του 1916, με την οποία έγινε κληρονόμος μεγάλου μέρους του λεγόμενου «κτήματος Βέρδη». Από το 2011 η νέα εταιρεία real estate για την εκκλησιαστική περιουσία έχει ειδικές φορολογικές απαλλαγές, μπορεί να διαχειρίζεται ακίνητα τρίτων (π.χ. μονών) και διατηρεί τη διοίκηση και εκμετάλλευση ακινήτων τα οποία τυχόν στην πορεία αποδειχτεί ότι δεν της ανήκουν. Η πρώτη πώληση αφορά έκταση 83 στρεμμάτων στον Λαιμό της Βουλιαγμένης και έπονται άλλες ακριβές εκτάσεις στο Καβούρι, στο Κολωνάκι, και στην υπόλοιπη Ελλάδα.

Από την επέλαση στη γη της Αττικής δεν μπορεί να εξαιρεθεί το παράκτιο μέτωπο, το οποίο ανέλαβε να «αξιοποιήσει» η Παράκτιο Αττικό Μέτωπο ΑΕ, που ίδρυσε η κυβέρνηση το 2012 με φιλοδοξία να μετατρέψει τις ακτές από το ΣΕΦ μέχρι το Σούνιο σε «ελληνική Ριβιέρα». Στην εταιρεία μεταβιβάστηκαν περιοχές με μεγάλη εμπορική αξία και μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται 58,6 στρέμματα στη Ανάβυσσο και 670 στην Αλυκή Αναβύσσου, 327 στο Λαγονήσι, 156 στη Βάρκιζα, 500 στο Μικρό Καβούρι και στην Ακτή Βούλας η πλαζ, το κάμπινγκ και το νυκτερινό κέντρο έκτασης 360 στρεμμάτων, κ.ά. Επιπλέον, υπάρχουν διάσπαρτες δημόσιες και δημοτικές εκτάσεις, περίπου 100.000 στρεμμάτων, οι οποίες έχουν επίσης μεταβιβαστεί στην εταιρεία. Οι εσωτερικές έριδες στη κυβέρνηση και κυρίως οι κινητοποιήσεις των δήμων και των πολιτών έχουν προς το παρόν αδρανοποιήσει την υφαρπαγή, αλλά η μεγάλη αξία της γης σε αυτές τις περιοχές αποτελεί δελεαστικό στόχο για τους κερδοσκόπους.

Επισυνάπτουμε τις 20 περιοχές που έχουν δρομολογήσει το ξεπούλημα τους:

• Δημόσιο κτήμα στη Γλυφάδα από τα Αστέρια Γλυφάδας μέχρι το Αθλητικό Κέντρο Αγ. Κοσμά, έκτασης 176.161 τ.μ.
• Φαληρικός όρμος, έκταση 757.500 τ.μ. (beach volley, Κεραίες Cosmote, Vodafone Wind, ΤΑΕKWON DO).
• Εδαφική έκταση 64.100 τ.μ. στην περιοχή Αναβύσσου Αττικής. (Εστιατόρια, Αλιευτικό καταφύγιο – Π. Φώκαια).
• Στη Βούλα Αττικής 90.095 τ.μ. από Α’ Αλιπέδου Βούλας μέχρι Β’ Αλιπέδου Βούλας. (Ναυτικός Ομιλος, ΝΟΤΟΣ, Vivemar).
• Στη Βούλα – Μεγάλο Καβούρι 62.275 τ.μ. (Ακτή Β’ Βούλας).
• Ακτή Α’ Αλιπέδου Βούλας έκτασης 146.665 τ.μ. (Ακτή Α’ Βούλας South Coast και Εστιατόριο Ακτής Ειρηνικός).
• Στη Βάρκιζα 7.500 τ.μ.
• Την εδαφική έκταση των καταργημένων Αλυκών Αναβύσσου 669.095 τ.μ.
• Εκταση 9.220 τ.μ. στην Ανάβυσσο Αττικής.
• Εκταση 8.860 τ.μ. στον Αγιο Νικόλαο Αναβύσσου Αττικής.
• Εδαφική έκταση 258.250 τ.μ. στη Λομβάρδα – Κρωπία, Αττικής (ΜΟΗΙΤΟ ΒΑΥ).
• Εδαφική έκταση 326.315 τ.μ. στο Λαγονήσι Αττικής. (GRAND RESORT).
• Δέλτα Φαλήρου (Μαρίνα Φλοίσβου) 262.423 τ.μ. (Ν.Ο. Π. Φαλήρου).
• Ακτή Αλίμου 69.725 τ.μ. (Ακτή του Ηλιου – Bolivar).
• Εκταση από Μαρίνα Φλοίσβου μέχρι κέντρο Φλοίσβου, στο Π. Φάληρο, έκτασης 90.825 τ.μ. (Πάρκο Φλοίσβου).
• Εκταση 20.420 τ.μ. στον Αλιμο Αττικής από ακτή Αλίμου έως όρια Αγ. Κοσμά. (Παιδικές χαρές, Αλσος).
• Εδαφική έκταση 278.000 τ.μ. στη Γλυφάδα Αττικής. (Αστέρια Γλυφάδας).
• Ακτή Βάρκιζας έκτασης 252.000 τ.μ. (VARKIZA RESORT, ΥΑΒΑΝΑΚΙ, THALASSEA).
• Μικρό Καβούρι – Βουλιαγμένη (Ακτή Βουλιαγμένης) 96.000 τ.μ.
• Μαύρο Λιθάρι μήκους 1.000 μ. (EDEN Beach).

(Με τις υπ’ αριθμ.: 143/43399 ΚΥΑ (ΦΕΚ 2424 τεύχος Β’ 11/9/2014) και 148/43856 ΚΥΑ (ΦΕΚ 2429 Τεύχος Β’ 12/9/2014) που υπέγραψαν οι υπουργοί Οικονομικών Γκίκας Χαρδούβελης, Τουρισμού Ολγα Κεφαλογιάννη και ο υφυπουργός Ανάπτυξης Νότης Μηταράκης)

Σημείωση : Με βάση αυτή την ανακοίνωση η ΑΑΑ έχει ήδη ζητήσει να συζητηθεί το θέμα σε προσεχές Περιφερειακό Συμβούλιο Αττικής